Σε αντίθεση με τους ανθρώπους που ολοένα φαίνεται πως χάνουν την ικανότητα αυτοκριτικής και αυτοδιόρθωσης ως έλλογα όντα, τα ρομπότ νέας γενιάς αρχίζουν να αποκτούν κι αυτό το χαρακτηριστικό ανάμεσα στις άλλες δεξιότητές τους. Το νέο ρομπότ αυτών των δυνατοτήτων κατασκευάστηκε από καθηγητές του πανεπιστημίου Κολούμπια της Νέας Υόρκης. Πρόκειται για ένα ρομπότ που μπορεί και δημιουργεί το είδωλο του εαυτού του στο λογισμικό του. Με αυτόν τον τρόπο έχει μια εικόνα για το ίδιο, η οποία το βοηθά να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα αλλά και να αυτοδιορθώνεται. Η μέλετη γύρω από την συγκεκριμένη ιδιότητα των ρομπότ δημοσιεύτηκε στο αμερικάνικο περιοδικό ρομποτικής Science Robotics. Η ερευνητική ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Χοντ Λίψον, ανέφεραν πως η δυνατότητα αυτή ενός ρομπότ να φαντάζεται τον εαυτό του βρίσκεται ακόμα σε πολύ πρωταρχικό στάδιο εν συγκρίσει με τη νόηση του ανθρώπινου εγκεφάλου, ωστόσο όμως αποτελεί ένα σημαντικότατο βήμα προς την αυτοσυνείδηση των ρομπότ που θα τους προσφέρει μεγαλύτερη αυτονομία και προσαρμοστικότητα στα νέα δεδομένα του περιβάλλοντος.

Μάλιστα το νέο ρομπότ με τη μορφή βραχίονα, μέσω ενός αλγόριθμου κατάφερε να δημιουργήσει ένα αρκετά πιστό είδωλο του εαυτού του με δυνατότητες αυτοεπιδιόρθωσης κάτω από συγκεκριμένες συνθήκες προτού τις προβλέψουν οι ίδιοι οι δημιουργοί του. Αυτό το μεγαλειώδες επίτευγμα προσδίδει στα ρομπότ μεγάλο βαθμό αυτοελέγχου. Με το επιπλέον αυτό προσόν τα ρομπότ θα μπορούν να εκτελούν συγκεκριμένες εργασίες έχοντας σαφή εικόνα του εαυτού τους και χωρίς να απαιτείται κανένα άλλο εξωτερικό ερέθισμα. Μέχρι στιγμής αυτό έχει επιτευχθεί σε ποσοστό περίπου 44% που παρότι μπορεί σε κάποιους να φαίνεται χαμηλό θα αναθεωρήσουν εάν σκεφτούν ότι είναι σα να μπορεί ένας άνθρωπος να εκτελέσει εργασίες στα τυφλά, όπως λένε οι ερευνητές πολύ χαρακτηριστικά. Ένα τεστ που επιβεβαίωσε την πρόοδρο αυτοδιαγνωσης του συγκεκριμένου ρομπότ ήταν η τοποθέτηση ενός προβληματικού εξαρτήματος στη δομή του. Το ρομπότ χρησιμοποιώντας την εικόνα που έχει σχηματίσει για τον εαυτό του εντόπισε κατευθείαν το πρόβλημα. Τώρα μελετάται η παραπέρα εξέλιξη της τεχνητής νοημοσύνης των ρομπότ σε πιο σύνθετες νοητικές διεργασίες που δεν θα αφορούν μόνο τη δομή τους αλλά και σε ευρύτερες δυνατότητες σκέψης. Αμφιβολίες εκφράζονται ωστόσο για τις τυχόν αρνητικές επιπτώσεις που μπορεί να έχει η τόσο μεγάλη εξέλιξη και χειραφέτηση των ρομπότ ως προς την απώλεια ελέγχου τους από τον άνθρωπο, κάτι που μέχρι τώρα βλέπαμε μόνο σε ταινίες επιστημονικής φαντασίας.